Có thể nói tuổi thơ của thế hệ 9x là một tuổi thơ rất tuyệt vời và trọn vẹn. Hiện nay trên facebook vẫn còn rất nhiều page có thể tìm với từ khóa “Born in 90s”, họ luôn nhớ về tuổi thơ của họ.
Một tuổi thơ với sự giao thoa của sự đổi mới lẫn những màu sắc truyền thống. Ở Việt Nam, đó là thời kỳ đất nước đang phát triển chóng mặt, sau khi mở cửa được hơn một thập kỷ với thế giới. Với sự xuất hiện của nhiều thứ rất mới mẻ như văn hóa, điện ảnh, âm nhạc, giải trí, dịch vụ , công nghệ, thiết bị điện tử,... Chắc hẳn bạn còn nhớ những hình ảnh quen thuộc mà chúng ta sẽ liên tưởng ngay được trong đầu sau đây, tôi sẽ dùng những đồ vật để gợi lên tuổi thơ của tôi xoay quanh chúng.
Tôi nhớ Chiếc TV hình hộp màn lồi to oạch với chất lượng không biết là có được 480p không nhưng lúc nào cũng dính mắt vào, xem vẫn thấy nét. Còn bây giờ TV 4k Ultra với đầy đủ Youtube, Netflix, VieON, FptPlay... cũng chẳng ngồi xem mấy. TV cũ chỉ có vài kênh của đài truyền hình (free) là VTV1, VTV2, VTV3, VTV4, VTV5, Hà Nội, Hà Tây...
Tôi nhớ VTV1 hay có những chương trình thời sự, phóng sự, và những thứ các ông bà, bố mẹ hay xem còn mình thì chẳng xem mấy. Nhưng có một chương trình lúc nào tôi cũng ngóng chờ đó là phim điện ảnh từ Hollywood và các nước chiếu lại vào 9h tối thứ 7 , giờ mà những đứa trẻ con thường bị bắt đi ngủ. Hồi đó tôi còn không biết đã có rạp phim chưa, chỉ được xem lại qua VTV 1. Một trong những bộ phim mà tôi nhớ thời đó vì nó quá hay và ý nghĩa có thể kể đến: Dặm Xanh – The Green Mile (1999) (Cảm động và ý nghĩa thực sự, tôi rất thương anh da đen và con chuột), Cuộn giấy thứ 7 - The Seventh Scroll ( 1995 ) (Hồi ấy tôi rất sợ con rắn biển khồng lồ trong phim đó, nổi da gà luôn), Catch me if you can (2002) (anh Leo quá ngầu), Chúa Nhẫn - The Lord of the Rings (2001) (Bộ phim mà tôi phải chờ một tuần chỉ để xem khoảng 40ph – 1 tiếng, mỗi tập 3 tiếng và có 3 phần. Nhưng cũng đáng vì đến bây giờ xem lại bạn vẫn thấy bối cảnh, dàn dựng, nhân vật, khung chiếu chiến tranh tổng lực hùng vĩ,... đều vẫn đẹp thì tưởng tượng thời bấy giờ xem sướng như thế nào. Tôi rất thích diễn viên Orlando Bloom thủ vai nhân vật bắn cung người Elf, vừa điển trai vừa ngầu, lại hết mình vì bạn bè)...
VTV2 thì hay chiếu chương trình khoa học và thế giới động vật. Tôi thường xem thế giới động vật cùng mẹ tôi, nhưng xem rất buồn ngủ. Chỉ có chương trình liên quan đến rắn, rết, côn trùng làm tôi hứng thú xem hết, vì tôi rất sợ chúng.
VTV3 thì khỏi nói, thiên đường của các loại phim truyện từ Cảnh sát hình sự (Chạy án, Kẻ giấu mặt,...), phim cổ trang Trung Quốc (Tây Du Ký, Thần Điêu đại hiệp, Ỷ Thiên Đồ Long Ký, Như Ý Cát Tường, Lương Sơn Bá Chúc Anh Đài, Tiếu Lý Phi Đao , Bảo Liên Đăng,...), phim sitcom (Khách sạn vui vẻ, Nhật ký Vàng Anh, 5S Online...), phim Hàn Quốc (Giày thủy tinh, Trái tim mùa thu, Bản tình ca mùa đông, Ngôi nhà hạnh phúc,...), rồi đến những gameshow ai cũng xem như Chiếc nón kỳ diệu, Gặp nhau cuối tuần, Ai là triệu phú, Hãy chọn giá đúng, Trò chơi âm nhạc, Rung chuông vàng,.... Hồi đó, cứ tan học về là háo hức đến 6h tối trước khi ăn cơm để xem phim tập, rồi 9h tối xem cảnh sát hình sự với bố mẹ. Cứ nhạc hết phim là lại hụt hẫng không biết diễn biến tiếp theo như thế nào, nghĩ lại thật vui biết bao!
VTV4 thì là kênh chiếu lại những chương trình của kênh khác, VTV5 chắc cũng vậy, tôi xem hai kênh này rất ít.
Kênh Hà Nội thì chuyên chiếu những bộ phim kiếm hiệp của Kim Dung như Tiếu ngạo giang hồ, Thiên Long Bát Bộ, Hiệp Khách Hành,... Những phim này thường chiếu vào giờ khá muộn nên tôi xem tập có tập không, tuy nhiên ký ức về chúng vẫn luôn ùa về. Đáng nhớ nhất là chương trình Đuổi hình bắt chữ của anh Xuân Bắc dẫn chương trình. Tôi không bỏ lỡ tập nào, luôn đón xem để được đoán chữ cùng cả nhà, vừa vui vẻ vừa bổ ích.
Kênh Hà Tây thì hay chiếu phim hoạt hình, và tiếng nhạc “Hà Tây, cửa ngõ thủ đô. Cô gái suối Hai chàng trai Cầu Rẽ” với giọng hát nam nội lực cứ văng vẳng bên tai tôi mỗi khi nhớ về.
TV có rất nhiều kỷ niệm đẹp với tôi, tuy nhiên cũng có đôi lúc tôi quá nghiện xem TV, bỏ bê bài tập về nhà làm mẹ tôi rất giận, rồi mắng tôi chểnh mảng việc học. Hồi đó nghiện TV cũng giống như trẻ em nghiện Youtube, Tiktok như bây giờ tuy nhiên nội dung thời chỉ được xem trong khung giờ cố định và các nội dung phát sóng đều rất chất lượng, không có nhiều những nội dung độc hại, vô nghĩa như hiện nay. Xem điện thoại thông minh, iPad đều rất gây hại mắt, trẻ em dễ bị cận sớm. Ngoài ra còn có thể mắc một số bệnh lý như Tic, mất tập trung, tăng động, ... do xem quá nhiều điện thoại. Càng hiện đại, tiện ích thì những hậu quả nó mang đến cũng không kém. Chúng ta nên sử dụng chúng một cách hợp lý đối với trẻ nhỏ, giới hạn giờ xem, khuyên chúng xem nhưng kênh bổ ích và khuyến khích chúng ra ngoài đường chơi với bạn bè.
Tôi nhớ Chiếc máy tính màn hình cũng to như cái hộp, và có màn chắn chống cận, cùng với con chuột có viên bi ở trong dùng để trỏ chuột. Cả cây hầu như là màu trắng, dễ bẩn và thành màu cháo lòng. Chiếc máy thời đó cấu hình rất “khiêm tốn” với bộ dung lượng RAM chỉ có 128MB, chip Pentium III chỉ 1.4 GHz bộ nhớ đệm chỉ tới 512KB, card đồ họa Geforce dung lượng 64MB cùng hệ điều hoành Window 98 trông cũ rích. Nhưng với chiếc máy đó bạn sẽ rất nổi tiếng trong xóm nhé, lại còn hay được sang nhà chơi nữa chứ.
Sẽ có những lần sau trong các chương tiếp tôi nhắc đến điều này, đó là tôi may mắn, vì được tiếp xúc với máy tính cá nhân rất sớm và hình thành nên ước mơ của tôi, tôi sẽ nhắc đến ước mơ của mình ở những chương sau.
Lần đầu tiên tôi được sử dụng nó vào năm 4 tuổi, hàng xóm thuê trọ ở bên nhà là mấy anh sinh viên đại học theo ngành IT. Tôi sang đó chơi với các anh và bị cuốn hút vô cùng bởi chiếc máy tính. Tôi nhìn các anh chơi game cả buổi mà không biết chán, và rồi cũng đến lúc tôi đòi chơi thử.
Game đầu tiên mà tôi chơi đó là Đế chế (Age of Empires I)- một trò chơi rất phức tạp và phải điều khiển nhiều tác vụ một lúc. Trò chơi này xoay quanh việc người chơi sẽ phát triển thành trì, thu hoạch tài nguyên để có tiền xây dựng và chiêu mộ quân lính đi đánh chiếm nước khác, có thể chơi với máy và người khác qua mạng LAN. Tôi không hiểu sao một đứa trẻ 4 tuổi mà lại thích thú và đam mê với trò chơi ấy đến vậy. Tiếng nhạc nền của game đầy rạo rực, những tiếng ra quân “Hi, Hà” của dân và quân, tiếng còi hú báo hiệu lãnh thổ bị xâm phậm, tiếng ông già phù thủy “À í ô”,... Những âm thanh mà chỉ nghe đến thôi là tôi có thể tưởng tượng ngay ra ký ức đó.
Từ ấy tôi rất hay làm phiền các anh, khi các anh đang học hoặc làm việc thì tôi cứ ở sau lưng giục để cho tôi chơi, tôi thậm chí còn lẻn sang nhà khi các anh đi vắng, đèn điện tối om nhưng tôi vẫn bật máy tính lên để chơi Đế Chế và sau đó khi bị phát hiện nhiều lần các anh cài mật khẩu cho máy không cho tôi chơi, từ đó tôi dỗi các anh luôn.
Sau khi lên 6 tuổi, đó là lúc tôi có chiếc máy tính cá nhân đầu tiên. Chị tôi hơn tôi 9 tuổi và bước vào cấp 3, bố mẹ tôi thời đó đầu tư cho chị tôi một chiếc máy tính mới để phục vụ học tập, tôi nghĩ là cũng đắt đấy. Nhưng chị tôi lại chẳng dùng mấy cả, tôi chiếm dụng luôn. Tôi kể chuyện này cho ai tôi quen họ cũng cười. Không biết bạn có cười khi đọc không nhưng nếu tôi kể trực tiếp chắc chắn bạn sẽ cười với giọng điệu của tôi.
Nhưng thế cũng là giới hạn của tôi, vì không được lắp mạng internet. Thời đó Internet chỉ có loại ADSL cắm bằng dây cáp điện thoại, không có modem như bây giờ. Có nghĩa là, khi điện thoại đến là bạn bị mất mạng. Mà mức phí cho dịch vụ trả sau là rất đắt đỏ, tải một bài hát về máy là bạn phải nhẩm tính tiền luôn đó không thì bố bạn sẽ đánh nát đít.
Mặc dù không có mạng, tôi không hề chán nản. Ngược lại nó mở ra một hành trình game offline đầy dày dặn của tôi. Tôi chơi hết những trò có sẵn trong máy như Line 98, Solitare, Pinball, Gỡ bom,... Tôi chơi chán hết tất cả, tưởng chừng như sắp bỏ được máy tính và tập trung vào họp tập, thi học sinh giỏi cấp trường, cấp quận thì hoàn cảnh éo le đưa đẩy, nhà bác tôi lại mở quán net.
Nhà bác tôi cách nhà tôi 5km, nên tôi chỉ được chơi ké khi sang nhà bác với thời gian ít ỏi. Quán net của bác tôi mở ngay gần trường học nên lúc nào cũng đông người, trẻ con ra vào tấp nập. Còn có cả những anh chị lớn vào quán để dùng Yahoo!, xem báo Trường Tồn, nghe nhạc, viết blog cá nhân, chat với nhau qua webcam. Tiếng gõ cửa khi đăng nhập vào Yahoo, cả tiếng những anh lớn chơi Đế Chế chia đội chửi nhau tới tấp, tiếng trẻ con cười nói hò reo tôi không bao giờ quên được. Tôi phát hiện ra nhiều trò chơi mới và hấp dẫn hơn game có sẵn trong máy tính nhiều lắm. Từ Heroes 3, Diablo, Rockman, Tom & Jerry, Samurai đối kháng ... Nhưng đỉnh nhất và ấn tượng nhất là huyền thoại MU.
Tôi bèn nhờ anh trai con bác hơn tôi 17 tuổi sang nhà cài game cho mình. Anh vui vẻ đồng ý, và tuổi thơ của tôi lại gắn liền với những hành trình game offline thời bấy giờ.
Khi anh qua nhà tôi cài game, tôi cố học lỏm cách cài game nhưng nó quá phức tạp, anh cài chúng bằng ổ cứng rời nên tôi không thể bắt chước theo được.
Nhưng điều gì đến cũng phải đến, tôi phát hiện ra rằng game có thể cài được qua đĩa CD mua ngoài cửa hàng linh kiện máy tính. Tôi được bố tôi chở ra tận Lý Nam Đế mua đĩa game, tôi nhớ giá đĩa game thời đó khoảng 6k 1 đĩa. Bằng cách nào đó, tôi mày mò cài được game, chỉ bấm những nút Next > Next > Install được bôi đậm và đó đúng là cảm giác chinh phục, thỏa mãn nhất của tôi.
Tuy nhiên, cách đó chỉ dùng được cho game chỉ có 1 đĩa CD, từ 2 trở lên là một vấn đề khác, tôi bỏ phí rất nhiều game như vậy và chỉ dám mua game có 1 đĩa CD.
Nhưng những điều mới mẻ về máy tính luôn đến với tôi như sắp đặt, máy tính tôi bị hỏng và tôi như một thằng nhóc điên cuồng, ăn vạ với bố mẹ. Vậy là bố tôi bèn nhờ một chú trên cơ quan sửa hộ. Khi chú sang nhà lắp máy, tôi nhanh trí hỏi chú cài game có 2 đĩa thế nào, chú liền chỉ cho tôi. Hóa ra sau khi cài xong đĩa 1, bạn phải giữ nguyên chương trình cài và cho đĩa thứ 2 vào để chạy nốt đến khi xong. Lúc đó mới “À” lên 1 tiếng rất khoái chí.
Tuổi thơ của tôi gắn với máy tính là vậy đấy nhưng chưa thể hết được đâu, sẽ còn tiếp những ký ức với máy tính ở những chương sau vì chúng khá quan trọng trong cuộc đời tôi. Tôi nghĩ rằng thời nay người ta đã ít dùng máy tính để bàn, thay vào đó họ dùng smartphone nhiều hơn. Tuy nhiên, tôi thấy dùng máy tính rất tiện, làm được nhiều việc có ích và cấu hình khỏe để chơi game, chưa kể đỡ hại mắt hơn nữa chứ. Đến nay tôi vẫn dùng máy tính hàng ngày, và không thể rời xa chúng.
(Còn tiếp)