Tôi vừa mới ngủ dậy khi giao dịch ấy diễn ra.
Mọi thứ còn lờ mờ: ánh sáng, âm thanh, mặt người, cả chính tôi. Đầu óc đặc quánh như một cái bánh bao hấp nguội. Tôi không rõ mình đang ở đâu, làm gì, và vì sao một thằng giao hàng lại dúi vào tay tôi năm chục ngàn, đổi lấy một cuốn sách cũ mà tôi vừa lôi ra từ túi áo khoác. Tôi cũng chẳng nhớ mình đã nói gì – có lẽ là vài câu rối rắm, nghe có vẻ ấn tượng. Dù gì thì tiền đã nhận, và tôi chỉ muốn biến đi thật nhanh như thể mình vừa làm điều gì không nên.
Nhưng khi đã bước ra khỏi quán cà phê lề đường, ngồi dưới mái hiên tiệm photocopy cũ, gặm một ổ bánh mì khô, tôi chợt thấy trong đầu mình… một cuộc đối thoại.
“Đi một vòng tròn lớn rồi lại quay về đây. Thật trùng hợp khi gặp lại anh...”
Tôi hình dung mình bắt đầu như thế, đầy ẩn ý. Như thể tôi và gã giao hàng kia có một mối duyên kỳ lạ nào đó, như hai nhân vật chính trong tiểu thuyết.
“Lúc nãy tôi vừa tỉnh dậy. Đầu óc chưa định hình được từ ngữ, không biết mình đang ở đâu hay tại sao lại ở đó. Nhưng năm chục ngàn là cho tôi, và tôi chẳng còn tâm trí để nghĩ thêm điều gì ngoài việc rời khỏi chỗ đó càng nhanh càng tốt.”
Tôi sẽ ngập ngừng một lúc, rồi thở dài.
“Tôi nghĩ, mình cần một cuộc trò chuyện về cuộc giao dịch vừa rồi.”
Tôi ho nhẹ, như thể để lấy lại phong độ. “Khụ khụ. Tôi hình như quên mất mình sắp nói gì... À, đúng rồi. Tôi vừa bán cho anh một cuốn sách với giá năm chục ngàn. Và có lẽ tôi nên đóng vai trò như một người thuyết trình – một người đã đọc đến trang 225, chưa hết, nhưng đủ để hiểu điều nó muốn nói. Và... tôi nghĩ, tôi cần nói về lai lịch của nó.”
Tôi tưởng tượng mình cúi đầu một cách trang trọng.
“Đầu tiên, tôi xin lỗi vì đã nói dối. Khi anh hỏi về nguồn gốc cuốn sách, tôi đã nói một cách hoa mỹ – rằng đó là sách sưu tầm từ một nhà sưu tập người Thụy Điển cũ nào đó – nhưng thực ra... tôi nhặt nó từ một tủ sách từ thiện.”
Thấy gã giao hàng tròn mắt ngạc nhiên trong tưởng tượng, tôi vội vã giải thích:
“Này, không phải trộm đâu. Cái tủ sách đó đặt ở đường Tôn Thất Tiệp, chắc anh biết chứ? Đúng, cái đoạn từ 1 đến 2 giờ sáng toàn là các cô gái ăn mặc thiếu vải đứng mời rượu. Mới đầu tôi cũng khoái nhìn – đàn ông mà – nhưng vài đêm là chán. Cứ lặp đi lặp lại. Một hôm, tôi thấy ở đối diện có cái tủ sách nhỏ, dán dòng chữ ‘Chắp cánh ước mơ’. Khá buồn cười, đúng không? Một cái tủ sách ngay chỗ người ta đi tìm khoái cảm. Ai sẽ dừng lại để đọc? Nhưng tôi thì dừng.”
Tôi hình dung mình mỉm cười, có phần tự mãn.
“Tủ sách không khóa. Có vài cuốn thôi. Tôi không nghĩ đó là ăn cắp. Tôi định đọc xong sẽ trả lại, nhưng... anh mua rồi. Thôi vậy. Tôi sẽ để lại vài đồng vào đó. Gọi là cảm ơn. Mặc dù cũng tự nhủ là... để nó quay về cái tủ ấy thì cũng chẳng có ích gì. Ở trong tay tôi, một gã lang thang yêu sách, nó có lẽ được nâng giá trị thêm đôi chút... Dù, gã như tôi thì có giá trị gì đây, nhỉ?”
Gió thổi nhẹ qua, cuốn theo mẩu bánh mì vụn rơi xuống vỉa hè. Tôi vẫn tưởng tượng mình đang nói.
“Thật ra, tôi bán cuốn đó không phải vì ghét nó. Nhưng tôi cũng không yêu nó nhiều. Với tôi, nó giống như một mớ hỗn độn. Một lão già trăm tuổi trốn khỏi viện dưỡng lão, vác vali đầy tiền, rồi gặp một tay lái xe học mãi không đậu, một trộm già, một cô gái nóng bỏng. Hay đấy. Nhưng cứ mỗi chương lại bị chen ngang bởi mấy hồi ký thời trẻ chả ăn nhập gì. Nếu tách riêng ra thì hay, nhưng đan xen thì chỉ khiến người ta... muốn chửi thề. Và còn cái thói dài dòng của tác giả nữa – ông ta kể lể cả về mấy nhân vật phụ chỉ xuất hiện đúng một đoạn. Làm tôi phát bực. Thế nên tôi bán. Không tiếc.”
Tôi hít một hơi dài, rồi kết thúc đoạn đối thoại tưởng tượng của mình.
“Một lần nữa, xin lỗi anh vì đã nói quá lên. Và cảm ơn... cảm ơn vì đã lắng nghe.”
...
Tôi ngước lên. Trời bắt đầu đổ nắng. Tiệm photocopy vẫn đóng cửa. Không có ai cả.
Tất nhiên, tôi chưa từng nói những lời đó. Gã giao hàng đã đi mất, và tôi – như thường lệ – lại giữ cuộc trò chuyện cho riêng mình. Không phải vì tôi sợ. Mà vì tôi biết: trong mắt người khác, tôi chỉ là một gã nhiều chuyện. Mà người nhiều chuyện, không ai thật sự muốn nghe cả.
Vậy nên, tôi chỉ lẩm nhẩm một mình.
