Thông báo về Lễ Trưởng Thành của cô Hạnh giống như một cơn mưa rào giữa mùa hạ, không chỉ xua đi không khí oi bức, ngột ngạt đã bao trùm lớp 12A8 suốt mấy ngày qua, mà còn gột rửa cả những cảm giác tội lỗi, ngượng ngùng và xa cách. Nó giống như một chiếc phao cứu sinh được ném xuống đúng lúc, cho những tâm hồn đang chới với một cơ hội để bám víu, để được tha thứ và để hàn gắn. Năng lượng của "ổ kiến lửa" một lần nữa được khơi dậy, nhưng lần này, nó không phải là thứ năng lượng của sự phá phách, nổi loạn, mà là một dòng chảy ấm áp của tinh thần tập thể và của khao khát được cùng nhau tạo nên một kỷ niệm cuối cùng thật đẹp.
Không khí chuẩn bị cho buổi lễ sôi động và khác hẳn mọi khi. Những kế hoạch nghịch ngợm được thay thế bằng những cuộc bàn luận nghiêm túc. Lần đầu tiên trong ba năm học, lớp 12A8 họp lớp mà không có tiếng cãi vã hay trêu chọc nhau. Thay vào đó là sự lắng nghe và đóng góp. Dưới sự điều phối của lớp trưởng và sự cố vấn của cô Hạnh, một kế hoạch chi tiết cho hôm buổi lễ đã được vạch ra.
Các bạn nữ, vốn là những người nhạy cảm và bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi không khí căng thẳng vừa qua, giờ lại là những người tích cực nhất. Họ xôn xao chọn lựa những tà áo dài đẹp nhất, không phải để thi xem ai lộng lẫy hơn, mà là để cả lớp cùng nhau tạo nên một bức tranh thanh xuân đồng đều và rực rỡ. Những cuộc tranh luận về màu sắc, kiểu dáng diễn ra khắp nơi, từ trên lớp đến các nhóm chat, mang lại một sức sống tươi mới cho tập thể.
Các bạn nam, những kẻ đầu têu trong vụ việc vừa rồi, cũng được giao một nhiệm vụ quan trọng: chuẩn bị một tiết mục hợp ca “cây nhà lá vườn”. Ban đầu, ý tưởng này bị phản đối kịch liệt. “Hát hò gì tầm này, lo ôn thi không hết,” một vài đứa càu nhàu. Nhưng rồi, chính Khánh “Lém” lại là người đứng ra nhận trách nhiệm. “Phải làm,” nó tuyên bố chắc nịch. “Đây là cách duy nhất để chúng ta cho cả lớp thấy sự chân thành của mình.”
Và thế là, những buổi tập hát dở khóc dở cười bắt đầu. Phòng học lớp tôi trở thành sân khấu bất đắc dĩ sau mỗi buổi học. Dưới sự chỉ huy của Tuấn Anh, người duy nhất trong đám con trai biết chơi guitar và có kiến thức về nhạc lý, dàn hợp ca "vỡ giọng" của 12A8 bắt đầu những nốt nhạc đầu tiên. Tiếng hát ban đầu lộn xộn, kẻ cao người thấp, đứa lạc nhịp đứa quên lời. Nhưng không có tiếng chê bai, chỉ có những tràng cười sảng khoái và những cái vỗ vai động viên. Dần dần, những giọng ca rời rạc ấy bắt đầu hòa quyện vào nhau, tạo nên một bản hợp âm tuy còn vụng về nhưng chứa đựng đầy sự nỗ lực và tình bạn.
Ngay cả Khánh “Lém” cũng nghiêm túc một cách lạ thường. Nó không chỉ tham gia tập hát, mà còn tự nhận trách nhiệm viết kịch bản cho một vở kịch ngắn, tái hiện lại những kỷ niệm đáng nhớ của lớp. Vẫn là những trò nghịch ngợm, những tình huống dở khóc dở cười, nhưng lần này, góc nhìn đã khác. Tiếng cười không nhằm vào một cá nhân nào, mà là tiếng cười nhìn lại sự ngây ngô của chính mình. Phân cảnh cuối cùng của vở kịch là hình ảnh cả lớp cùng nhau cúi đầu xin lỗi một nhân vật tượng trưng cho những người bạn đã bị trêu chọc quá đà. Đó là lời xin lỗi công khai mà Khánh và những người bạn muốn gửi đến Tuấn Anh và cả những người khác.
Buổi sáng diễn ra buổi lễ, sân trường THPT Quang Trung như được khoác lên mình một tấm áo mới. Sân khấu được trang hoàng lộng lẫy với hoa tươi và phông nền màu xanh hy vọng. Chúng tôi, 45 thành viên của 12A8, ngồi bên nhau trong khu vực riêng của lớp, mỗi người một chiếc ghế nhựa, chia làm 2 làn, được xếp dọc ngang ngắn. Ánh đèn sân khấu rực rỡ chiếu xuống, nhưng chúng tôi lại cảm thấy ấm áp hơn từ những ngọn nến nhỏ lung linh được đặt trong ly thủy tinh trước mỗi người.
Buổi lễ bắt đầu bằng một đoạn video. Trên màn hình lớn, những hình ảnh của chúng tôi từ ba năm qua lần lượt hiện ra, được lồng trên nền nhạc của bài "Xe Đạp" đầy trong trẻo. Từ những khuôn mặt ngây ngô, bỡ ngỡ trong ngày khai giảng lớp 10, những chuyến đi dã ngoại với những nụ cười hết cỡ, những giờ học căng thẳng với những cái ngáp dài, đến cả những khoảnh khắc quậy phá bị chụp lén.
Ảnh của lớp chúng tôi cuối cùng cũng hiện lên, một bức ảnh Minh "Mọt" ngủ gật với cuốn sách úp trên mặt khiến cả lớp bật cười. Một bức ảnh Trang dịu dàng chăm sóc chậu cây cảnh của lớp khiến vài trái tim xao xuyến. Và rồi, hình ảnh Tuấn Anh bị ướt sũng trong “trận mưa rào định mệnh” hiện lên. Nhưng ngay sau đó, màn hình chuyển cảnh sang bức ảnh cả lớp đang cùng nhau dọn dẹp hành lang, và Tuấn Anh đang mỉm cười nhận lấy chiếc khăn khô từ một bạn nữ. Đoạn video kết thúc bằng hình ảnh các lớp đang đồng thanh hô vang khẩu hiệu của riêng lớp mình, trong đó lớp chúng tôi chọn “12A8 quyết thắng!” trong buổi hội thao cuối cùng.
Sau phần phát biểu của thầy hiệu trưởng, là phần được mong chờ nhất: tiết mục văn nghệ. Các lớp khác lần lượt lên sân khấu. Lớp 12A1 với màn nhảy hiện đại sôi động trên nền nhạc K-Pop. Lớp 12A5 có một bạn nữ hát đơn ca, giọng hát trong trẻo khiến cả sân trường xao xuyến. Mỗi tiết mục đều hay, đều được đầu tư, nhưng chúng tôi chỉ thấp thỏm chờ đợi đến lượt mình.
Cuối cùng, bạn MC cũng gọi tên: “Và bây giờ, xin một tràng pháo tay thật lớn cho tiết mục kịch và hợp ca đến từ tập thể lớp 12A8!”
Tim tôi đập thình thịch. Cả bọn bước lên sân khấu, đứa nào đứa nấy mặt mày căng thẳng. Vở kịch của Khánh tái hiện lại những “phi vụ” kinh điển của lớp, từ việc giấu sổ đầu bài đến việc chế “bom thối” trong giờ Hóa. Cả sân trường cười nghiêng ngả.
Ngay sau đó, Tuấn Anh cầm cây đàn guitar bước ra. Dàn hợp ca nam của 12A8 đứng sau lưng cậu. Tiếng đàn vang lên, và chúng tôi cất tiếng hát bài “Mong ước kỷ niệm xưa”. Giọng hát còn vụng về, nhưng nó chứa đựng tất cả sự hối lỗi, tình bạn và niềm hy vọng của chúng tôi. Khi chúng tôi hát đến đoạn “Thời gian sao đi mau, xin hãy ngừng trôi…”, tôi thấy cô Hạnh ở dưới đang lặng lẽ lau nước mắt.
Sau buổi văn nghệ kết thúc, chúng tôi di chuyển lên lớp, để sinh hoạt lớp buổi cuối cùng. Cô Hạnh bước vào lớp, không cầm theo sổ đầu bài hay giáo án. Cô chỉ mang theo một nụ cười hiền, nhưng trong đôi mắt lại phảng phất một nỗi buồn.
Cô Hạnh mới về chủ nhiệm lớp tôi từ đầu năm lớp 12. Cô nhận một “di sản” là lớp 12A8 nổi tiếng quậy phá nhất khối từ một thầy giáo khác chuyển trường. Ngày đầu tiên cô nhận lớp, chúng tôi đã chào đón cô bằng một thái độ khá dửng dưng. Một năm cuối cấp, thay đổi giáo viên chủ nhiệm, ai cũng nghĩ đó là một điều phiền phức. Nhưng cô Hạnh đã làm chúng tôi thay đổi suy nghĩ.
“Vậy là, một năm học nữa lại sắp kết thúc,” – cô bắt đầu, giọng ấm áp. “Khi cô nhận chủ nhiệm lớp mình vào đầu năm, thú thật là cô đã rất lo lắng. Các thầy cô khác đã ‘cảnh báo’ cô rất nhiều về sự ‘bá đạo’ của 12A8.”
Cả lớp cười ồ lên. Vài đứa còn tự hào vỗ ngực.
Cô Hạnh cũng cười theo: “Một năm không phải là ba năm. Cô không được may mắn chứng kiến các em từ những ngày còn là học sinh lớp 10 bỡ ngỡ. Cô chỉ có một năm ngắn ngủi để đồng hành cùng các em trong giai đoạn quan trọng nhất. Nhưng đối với cô, một năm ấy còn đáng giá hơn cả mười năm.”
Giọng cô bắt đầu chùng xuống. “Trong một năm qua, các em đã cho cô đủ mọi cung bậc cảm xúc. Vui có, buồn có, tự hào có, và cả những phen tức đến ‘tăng xông’ cũng có.” – Ánh mắt cô liếc nhẹ về phía Khánh Lém, rồi lại nhìn sang tôi. – “Như cái vụ ‘mưa rào’ tuần trước chẳng hạn. Lúc đó cô đã rất giận. Nhưng sau cơn giận, cô lại thấy mừng. Cô mừng vì thấy các em biết mình sai, biết hối lỗi, và biết cách xin lỗi bạn mình. Đó là bài học về sự trưởng thành mà không sách vở nào có thể dạy được.”
Cả lớp im phăng phắc. Chúng tôi không ngờ cô lại nhắc đến chuyện đó theo một cách như vậy. Lời nói của cô không phải là sự trách móc, mà là sự bao dung.
“Cô không dạy các em được lâu,” – giọng cô nghẹn lại, “nhưng cô mong rằng, những gì cô trò mình đã có với nhau trong năm học cuối cấp này sẽ là một kỷ niệm đẹp. Hãy nhớ rằng, 12A8 là một gia đình. Sau này dù cuộc sống có đưa đẩy mỗi đứa một nơi, hãy luôn nhớ về nhau, giúp đỡ nhau, và hãy sống sao cho xứng đáng với sự tử tế.”
Nước mắt bắt đầu lăn dài trên má những bạn nữ. Tôi nhìn quanh, thấy cả những thằng con trai vốn khô khan nhất cũng đang cúi gằm mặt, vành mắt đỏ hoe. Tiếng nói của cô Hạnh, bài học cuối cùng của cô, chắc chắn sẽ theo chúng tôi đi suốt cuộc đời.
Giọng cô nghẹn ngào: “Bây giờ, là thời gian dành cho các em. Ba năm qua, có lẽ có những lời cảm ơn chưa được nói, những lời xin lỗi còn ngập ngừng, những tình cảm còn giấu kín. Hôm nay, đừng để sự hối tiếc theo các em vào phòng thi. Hãy đến bên những người bạn của mình, nói với họ những điều các em chưa dám nói. Hãy trao cho nhau những cái ôm thật chặt để cảm nhận hơi ấm của tình bạn. Và hãy viết vào những trang lưu bút này, những lời chân thành nhất từ trái tim. Để sau này, khi đọc lại, các em sẽ mỉm cười vì đã có một thời thanh xuân trọn vẹn đến thế.”
_____
Viết lưu bút cho nhau trở thành một cách để chúng tôi nói lời xin lỗi mà không cần phải cất lời, để bày tỏ sự trân quý mà ngày thường chúng tôi hay che giấu sau những trò trêu chọc. Những trang giấy trắng giờ đây trở thành nơi trú ngụ an toàn cho mọi tâm tư.
Cuốn sổ của tôi bắt đầu được lấp đầy bởi những nét chữ khác nhau. Có những dòng ngắn gọn, hài hước đúng chất 12A8: “Gửi Nam, ‘kẻ huỷ diệt văn học’! Sau này giàu đừng quên anh em nhá. P/S: Trận mưa rào vừa rồi ghi vào sử sách nhớ tô đậm chiến công của tao!”. Đó là chữ của Khánh Lém, vẫn ngang tàng và tếu táo như mọi khi, nhưng ở cuối trang, nó lại viết thêm một dòng nhỏ xíu: “Xin lỗi vụ Tuấn Anh nhé. Tao biết mày cũng áy náy.” Đọc xong dòng đó, tôi thấy sống mũi mình cay cay.
Rồi đến nét chữ lý trí và ngay ngắn của Minh “Mọt”: “Gửi cậu, người đồng đội trong nhiều ‘phi vụ’. Phân tích về mặt tâm lý học, hành động của chúng ta đã vượt qua ranh giới của một trò đùa và gây ra tổn thương không đáng có. Đây là một bài học thực tiễn quý báu. Chúc cậu thành công trên con đường đã chọn. Hy vọng tương lai chúng ta sẽ cùng thực hiện những ‘dự án’ mang tính xây dựng hơn.” Đúng là Minh, ngay cả lời xin lỗi cũng phải khoa học như vậy.
Và rồi, tôi nhận được lưu bút từ Tuấn Anh. Tôi đã rất hồi hộp khi mở ra. Cậu ta sẽ viết gì? Sẽ trách móc, hay sẽ mỉa mai? Nhưng không, trang giấy trắng chỉ có một dòng chữ ngay ngắn: “Gửi Nam. Cảm ơn vì đã là một phần của 12A8. Chúc cậu thi tốt.” Ngắn gọn, lịch sự, và có một chút xa cách. Nhưng chính sự không trách móc ấy lại khiến tôi cảm thấy day dứt hơn. Tôi đã viết một lời xin lỗi thật dài vào sổ của cậu ấy, kể lại mọi chuyện từ góc nhìn của một thằng con trai nghịch ngợm nhưng không hề có ác ý. Tôi hy vọng cậu ấy hiểu.
Những cuốn sổ cứ thế chuyền đi, chở theo những lời chúc, những bí mật, những lời hẹn hò và cả những lời xin lỗi thầm lặng. Tôi đã đọc được biết bao câu chuyện. Chuyện con Hà lớp phó lao động thầm thích thằng Huy lớp trưởng đội cờ đỏ. Chuyện con bé My “bốn mắt” mơ ước trở thành một nhà thiết kế thời trang dù bố mẹ bắt thi vào kinh tế. Mỗi trang lưu bút là một thế giới thu nhỏ, đa cảm và sâu sắc. Tập thể 12A8 ồn ào của tôi, hóa ra lại là một tập hợp của những tâm hồn đầy mơ mộng và nhạy cảm.
Nhưng có hai cuốn sổ dường như đang cố tình lẩn tránh nhau. Cuốn sổ của tôi đã đi gần hết một vòng lớp, nhưng vẫn chưa một lần dừng lại trên bàn của Trang. Và dĩ nhiên, cuốn sổ bìa màu xanh da trời với những hình vẽ hoa bồ công anh của cô ấy cũng chưa bao giờ đến tay tôi. Chúng tôi như hai hành tinh cứ xoay trên quỹ đạo của riêng mình trong vũ trụ lớp học, thỉnh thoảng lướt qua nhau, ánh mắt chạm phải rồi lại vội vàng lảng đi. Sự ngượng ngùng sau trò đùa tai hại dường như đã dựng lên một bức tường vô hình còn cao hơn cả sự bối rối vốn có giữa chúng tôi.
Tôi ngồi giữa sân trường, tay cầm cây bút, nhìn đăm đăm vào trang giấy trắng mà tôi để dành cho Trang. Viết gì bây giờ? Viết về nụ cười của cậu ấy? Về mái tóc dài luôn thoảng hương mà khiến tôi lưu luyến đến lạ? Hay viết về bí mật mà chỉ riêng tôi và có lẽ là cả cậu ấy biết?
Trí nhớ của tôi đột ngột quay ngược về một buổi chiều cách đây vài tháng. Đó là một tiết Lịch sử buồn tẻ. Thầy giáo giảng bài đều đều như ru ngủ, còn ngoài kia, nắng thì gay gắt, tiếng ve kêu đến não nùng. Cả lớp đa phần đã chìm vào trạng thái “tiền hôn mê”. Tôi cũng không ngoại lệ. Mắt tôi dán vào bóng lưng của Trang ngồi ở bàn trên, cách tôi hai dãy. Mái tóc dài của cô ấy được buộc hờ, vài sợi tơ mềm mại vương trên chiếc cổ trắng ngần. Ánh nắng chiếu vào làm nó óng lên một màu nâu nhẹ.
Chẳng biết ma xui quỷ khiến thế nào, trong một phút lơ đãng và mơ mộng, tôi cầm cây bút bi lên, không phải để viết bài, mà để vẽ. Tôi xòe lòng bàn tay trái của mình ra, một khung vẽ bất đắc dĩ. Bằng những nét run run, tôi nắn nót vẽ một hình trái tim nhỏ xíu. Nó không hoàn hảo, hơi méo mó một chút. Rồi bên trong, tôi cẩn thận viết hai chữ cái: N và Tr. Hai chữ cái lồng vào nhau, đơn sơ và ngây ngô như chính thứ tình cảm tôi đang cất giấu. Tôi ngắm nhìn “tác phẩm” của mình, bất giác mỉm cười một mình. Đó là bí mật của riêng tôi, một bí mật an toàn và ngọt ngào nằm gọn trong lòng bàn tay.
Nhưng cuộc đời luôn đầy những bất ngờ không thể lường trước. Đúng lúc ấy, thầy giáo đột ngột nói lớn: “Các tổ trưởng thu bài kiểm tra 15 phút hôm trước nộp lại cho thầy!”
Cả lớp giật mình, nhốn nháo hẳn lên. Bị gọi tên bất ngờ, Trang, với tư cách là tổ trưởng, luống cuống đứng dậy quay xuống thu bài. Trong lúc di chuyển giữa hai dãy bàn vốn đã chật chội, cô ấy vô tình vấp nhẹ. Theo phản xạ, Trang đưa tay ra vịn vào cạnh bàn tôi để giữ thăng bằng. Và cũng theo phản xạ, tôi vội vàng úp lòng bàn tay trái của mình xuống mặt bàn, cố che đi “bí mật” kia. Nhưng đã quá muộn. Trong khoảnh khắc ngắn ngủi ấy, chỉ một giây thôi, tôi thấy ánh mắt của Trang đã lướt qua lòng bàn tay tôi.
Cô ấy khựng lại, chỉ trong một tích tắc. Đôi mắt to tròn mở lớn hơn một chút. Tôi thấy hai gò má trắng hồng của cô ấy thoáng ửng lên. Rồi rất nhanh, Trang lấy lại vẻ bình tĩnh, không nói một lời nào, thu vội quyển bài của tôi rồi quay đi. Tim tôi lúc đó đập như muốn nhảy ra khỏi lồng ngực. Cô ấy thấy rồi. Chắc chắn là cô ấy đã thấy rồi. Nhưng tại sao cô ấy lại không có phản ứng gì? Không trêu chọc, không hỏi han, cứ im lặng như thể chưa có chuyện gì xảy ra.
Sự im lặng đó còn làm tôi bối rối hơn cả ngàn câu hỏi. Kể từ ngày hôm đó, giữa chúng tôi có thêm một thứ vô hình nữa. Một sự ngượng ngùng không thể giải thích. Thỉnh thoảng, tôi bắt gặp ánh mắt cô ấy nhìn tôi, một ánh mắt rất lạ, vừa tò mò lại vừa như né tránh. Và tôi, mỗi khi đối diện với cô ấy, lại bất giác nắm chặt bàn tay trái của mình lại.
Trở về với thực tại, tôi nhìn xuống lòng bàn tay mình. Vết mực ngày ấy đã phai từ lâu, nhưng cảm giác về nó thì vẫn còn vẹn nguyên. Làm sao tôi có thể viết vào lưu bút của Trang bây-giờ? Thú nhận ư? “Chào Trang, tớ là thằng ngốc đã vẽ tên hai đứa mình trong lòng bàn tay đây.” Hay giả vờ như không có gì? “Chúc Trang thi tốt và thành công nhé.” Cả hai lựa chọn đều có vẻ không ổn.
Buổi sinh hoạt kết thúc. Tiếng trống trường cuối cùng của ngày học vang lên, từng tiếng một, chậm rãi và nặng nề như đang giã từ. Không ai nói với ai câu nào, chúng tôi lặng lẽ thu dọn sách vở. Nhưng không ai muốn về. Mọi người cứ nấn ná, đứng ở góc này, góc kia của lớp học. Chụp với nhau vài tấm ảnh, viết vội vài dòng lưu bút còn dang dở. Cái không khí bịn rịn ấy đặc quánh lại, khiến người ta khó thở.
Giữa sự im lặng đó, một cuốn sổ màu xanh da trời nhẹ nhàng được đặt lên bàn tôi. Là sổ của Trang. Tôi ngước lên, bắt gặp ánh mắt cô ấy. Cô ấy cũng đang chìa tay ra chờ đợi. Tôi luống cuống đưa cuốn sổ của mình cho cô ấy. Tay chúng tôi vô tình chạm nhẹ vào nhau. Một cảm giác ấm áp lan tỏa, xua đi mọi ngượng ngùng.
Tôi ngồi đó, lật từng trang trong cuốn sổ của Trang. Nét chữ cô ấy nghiêng nghiêng, mềm mại. Tôi đọc những lời chúc, những vần thơ bạn bè viết cho cô ấy. Và rồi, tôi dừng lại ở trang cuối cùng, trang để trắng dành cho tôi. Tôi phải viết gì đây?
Tôi nhìn xuống lòng bàn tay trái của mình, nơi từng có một bí mật nhỏ. Rồi tôi ngước lên nhìn Trang. Cô ấy cũng đang cặm cụi viết vào sổ của tôi. Thỉnh thoảng, cô ấy lại ngẩng lên, khẽ cắn môi suy nghĩ, một thói quen thật đáng yêu.
Tôi hít một hơi thật sâu, rồi đặt bút xuống. Tôi quyết định sẽ không viết những lời sáo rỗng. Tôi sẽ kể cho cô ấy nghe một câu chuyện. Câu chuyện về một chàng trai ngốc nghếch, đã dùng lòng bàn tay mình làm trang giấy để viết lên một bí mật, và rồi cứ sống trong thấp thỏm, day dứt vì sợ người con gái ấy đã biết mà vẫn giả vờ không biết.
Tôi không biết Trang sẽ phản ứng thế nào khi đọc được những dòng này. Nhưng tôi biết, nếu bây giờ không nói ra, có lẽ tôi sẽ phải hối tiếc mãi mãi. Trang lưu bút này, có lẽ là cơ hội cuối cùng và duy nhất. Tôi cẩn thận viết từng chữ, nắn nót như cái cách tôi đã vẽ hình trái tim ngày ấy. Bàn tay tôi hơi run, nhưng trái tim tôi lại bình yên một cách lạ lùng. Bởi vì cuối cùng, tôi cũng đã đủ can đảm để đối diện với bí mật của chính mình.
