“Bệ hạ.” Quan thái giám gọi tôi. “Sắp đến giờ chầu rồi ạ.”
Tôi được người hầu giúp mặc trang phục. Chiếc áo màu đỏ đen mặc bên trong chiếc áo cổn đen thêu họa tiết vàng. Tôi được đội mũ Bình Thiên lên, những chuỗi ngọc rũ xuống che đi một chút tầm nhìn của tôi và cứ sợ nó sẽ đập vào mắt khi tôi bước đi. Vắt ngang chiếc mũ là một dải lụa trắng. Quanh cổ áo tròn có những tua ngọc.
Tôi bước ra điện Thiên An, nơi ông nội tôi và cha tôi đã ngồi thiết triều suốt hàng chục năm qua. Thời ông cố tôi, nơi này mang tên Càn Nguyên. Tôi ngồi lọt thỏm trên chiếc bảo tọa đường bệ mà ba đời nhà tôi đã ngồi. Bên cạnh tôi còn có một chiếc ngai cho Dương Hoàng hậu, bây giờ là Hoàng Thái hậu Thượng Dương. Tôi đã tôn bà (chính xác thì là các quan đại thần tôn dưới danh nghĩa của tôi) là Hoàng đích mẫu nhiếp chính, còn mẹ tôi là Hoàng sinh mẫu, không có quyền dự chính. Trước mặt tôi còn có một chiếc rèm ngăn cách giữa chúng tôi và các vị đại thần.
Tất cả quan đại thần quỳ xuống.
“Thánh thượng vạn tuế vạn tuế vạn vạn tuế!”
“Thái hậu thiên tuế thiên tuế thiên thiên tuế!”
Các bạn biết đấy, hầu hết là tôi ngồi im như phỗng.
Đại khái thì ngày đầu tiên, các quan đại thần bàn truy tôn miếu hiệu cho tiên đế là Thánh Tông, thụy hiệu là Ứng Thiên Sùng Nhân Chí Đạo Uy Khánh Long Tường Minh Văn Duệ Vũ Hiếu Đức Thánh Thần Hoàng đế. Tính từ ngày tôi đăng cơ và tế cáo trời đất ở sân rồng sẽ là năm Thái Ninh thứ nhất.
Tiếp sau đó là đủ thứ chuyện khác như cúng tế, chôn cất linh cữu tiên hoàng, gửi sứ nhà Tống… Và tôi chẳng nói gì ngoài “miễn lễ”, “chuẩn tấu” và “bãi triều”.
Cuối buổi chầu, Thái úy đề xuất ý kiến lập Hoàng hậu.
“Thái úy này,” Cuối cùng tôi đành lên tiếng. “trẫm mới bảy tuổi, ờm, chuyện này có hơi…”
“Bệ hạ, Hoàng hậu là người sẽ ở bên cạnh bệ hạ và hỗ trợ người quản lý cả hậu cung và cả những quốc sách quan trọng.” Thái sư Lý Đạo Thành cất lời. “Lập hậu sớm cũng sẽ giúp người ổn định việc nhà, an cư lạc nghiệp.”
Có một số vấn đề như này. Tiên đế trao cho hai vị này quyền điều hành quốc gia, hỗ trợ tôi, cho đến khi tôi đủ khả năng tự mình chấp chính. Nhưng thân xác cha tôi chưa lạnh, họ đã quay sang đá lẫn nhau. Lý Thường Kiệt thì muốn mẹ tôi, Thái phi Ỷ Lan nhiếp chính cùng tôi. Còn Lý Đạo Thành thì muốn giữ chính thống, Hoàng hậu nhiếp chính. Quyền lực trong triều thì nằm gọn trong tay Thái sư Lý Đạo Thành và Thái hậu Thượng Dương. Còn binh quyền thì nằm trong tay Thái úy Lý Thường Kiệt. Lý Đạo Thành thì muốn học theo nhà Tống, cho quan văn dẫn binh, Thái úy thì cãi rằng chính vì như thế nên nhà Tống chẳng có được bao nhiêu tướng tài. Quan lại trong triều cũng chẳng biết giải quyết thế nào với hai người này. Tuy nhiên, phần lớn thì ủng hộ Lý Đạo Thành.
Lý do hả?
Vì có một số lời đồn về mối tình drama như phim Hàn của tiên đế, Thái hậu và Thái úy. Rồi rộ lên thêm một số lời đồn về việc Thái úy không ủng hộ để Thái hậu nhiếp chính là vì tư tình riêng.
Thế đấy, tôi ngồi ở giữa, chẳng biết làm sao.
“Nhưng trẫm còn quá nhỏ.” Tôi lên tiếng.
“Không thể lo được việc trong nhà, làm sao dám quản cả thiên hạ?” Lý Thường Kiệt cao giọng.
“Thái úy,” Thái sư Lý Đạo Thành lên tiếng. “ngài đang quá lời rồi đấy.”
“Thần phạm thượng.” Lý Thường Kiệt quỳ xuống. “Xin bệ hạ trách phạt.”
“Không sao,” Tôi xua tay. “Thái úy cũng là vì lo cho trẫm. Về việc này, trẫm sẽ xem xét.”
Sáng ngồi làm bù nhìn cho các quan lại và Thái hậu, sau đó lại đến học ở Văn Miếu. Dần dần, để chạy thoát khỏi những buổi chầu buồn chán, tôi viện cớ cần chú tâm vào việc học để chuồn sớm trong khi các quan và Thái hậu tiếp tục buổi chầu.
“Hả? Đổi thầy?” Tôi ngơ ngác ở trước cửa Văn Miếu. Sư phụ tôi đang từ từ bước ra với tay nải trên vai, đang trò chuyện với một vị tăng trạc tuổi.
“A di đà Phật.” Không Lộ vái tôi. “Bệ hạ, bần tăng và Thánh Tông Hoàng đế là đông môn. Nay tiên đế băng, bần tăng phải về chùa Khai Quốc cầu cho linh hồn của Thánh Tông. Đồng thời kế nghiệp Thánh Tông và Thảo Đường sư phụ, làm trưởng môn phái Thảo Đường.”
“Sư phụ…” Tôi chắp tay vái ông. “Sư phụ vất vả rồi.”
“Tiên đế từng kể với bần tăng, bệ hạ là thần tiên giáng trần. Bệ hạ thông minh lanh lợi, bần tăng thẹn tài cán không đủ, không có khả năng để dạy bệ hạ. Bệ hạ muốn trở thành bậc minh quân, ngoài Phật pháp còn cần cả sách Nho nữa.”
“Con hiểu.” Tôi gật đầu. “Sư phụ định…”
“Bần tăng khi trước đi Tây Trúc cầu đạo, cón kết thân với hai người bạn.” Dương Sư phụ đưa tay về phía vị hòa thượng bên cạnh. “Đây là Nguyễn Viết Y. Trước khi xuất gia hành nghề chài, đã đọc và thông hiểu sách Nho. Nhất định sẽ phù hợp hơn bần tăng.”
“Đại sư.” Tôi vái Nguyễn Viết Y.
“Bần tăng hiệu Giác Hải, húy Viết Y. Xin được dốc chút tài mọn để hỗ trợ bệ hạ.”
Và như thế, tôi đổi từ kho A di đà này sang kho A di đà khác.
“Sư phụ không phải môn đồ phái Thảo Đường sao?” Tôi hỏi Giác Hải thiền sư.
“A di đà Phật.” Giác Hải thiền sư vái tôi. “Khác phái nhưng không khác đạo. Đều là người cầu đạo, dẫu đường đi khác nhau, chỉ cần cầu được đạo thì không có chuyện chia rẽ. Ai đúng ai sai, cầu được đạo khắc biết. Bần tăng là môn đồ phái Vô Ngôn Thông, tư tưởng có phần khác với thiền phái Thảo Đường, hy vọng bệ hạ không chê.”
“Thiền cũng chia ra làm các phái khác nhau sao?” Tôi nghĩ cứ ngồi nhắm mắt và suy nghĩ vẩn vơ là thiền chứ.
“A di đà Phật.” Giác Hải Thiền sư lấy bút viết lên những tờ giấy trắng.
“Bắt đầu từ Khương Tăng Hội, Đại Việt ta đến nay có ba phái chính.”
毘
尼
多
流
支
“Phái Tỳ Ni Đa Lưu Chi.” Giác Hải thiền sư bắt đầu giảng. “Dòng này chịu ảnh hưởng của kinh Lăng già, kinh Tượng đầu tinh xá và kinh Phương Quảng Tổng Trì. Mục đích của các thiền sư phái này là giác ngộ và để đi đến giác ngộ đầu tiên họ phải thanh lọc thân tâm, nhà Phật gọi là “giới”. Giới luật đối với các thiền sư Tỳ Ni Đa Lưu Chi được thể hiện ở việc không tham dục, không tham danh lợi, tin ở nghiệp lực, sống bố thí, không chấp trước. Đối với dòng thiền này, Tâm Phật tròn đầy như thái hư, không thiếu không thừa, không rời không tới, không được không mất, chẳng một chẳng khác, không thường không đoạn, không sinh không diệt.”
Tôi ậm ừ giả vờ hiểu.
“Thứ hai,” Giác Hải thiền sư tiếp tục viết.
無
言
通
“phái Vô Ngôn Thông. Dòng thiền này gần gũi với đời sống xã hội, hòa nhập vào đời sống người dân trong khi vấn đề tâm linh vẫn giữ sự độc lập riêng. Tăng sư bổn phái nhấn mạnh giáo pháp “vô đắc”, chủ trương giác ngộ ngay tức khắc, gọi là “đốn ngộ”. Nói cách khác, chúng tăng ni sử dụng biện pháp tu chứng, tự cá nhân nhận thức thế giới bằng thiền định, “đạt ngộ” thì tâm là Phật, Pháp cũng là Phật. Vì vô đắc nên chúng thần thường nhập thế, gần gũi chúng dân.”
“Nói như thế, chẳng phải trừu tượng quá sao?” Tôi hỏi.
“Trừu tượng?” Giác Hải thiền sư chau mày.
“Ý con muốn hỏi là, rốt cuộc, vô đắc là gì?”
“Vô đắc, nhấn mạnh về sự giác ngộ. Sự giác ngộ không thể được ai trao cho. Chỉ có mình mới có thể tự giành lấy.”
Đến đây thì tôi hiểu được đại khái rồi. Về cơ bản, ngay từ kiếp trước tôi đã chẳng mặn mòi gì với mớ Phật pháp giáo điều này. Đến cả quyển sách Giáo Dục Công Dân lớp 10 tôi còn chẳng kham nổi nữa là.
“Cuối cùng, thiền phái mới được lập gần đây. Phái Thảo Đường.”
草
堂
“Thánh Tông Hoàng đế lập ra dòng thiền này sau khi đón Thảo Đường thiền sư về làm Quốc sư. Tương tự như phái Vô Ngôn Thông, phái Thảo Đường cũng yêu chuộng thi ca. Lại có sự giao thoa giữa Nho và Phật. Nhưng cũng vì trọng trí thức và văn chương mà phái Thảo Đường chỉ ảnh hưởng tới một số tri thức có khuynh hướng văn học.”
Giác Hải thiền sư nhìn tôi chòng chọc.
“Thánh Tông Hoàng đế sáng lập phái Thảo Đường như một cách tổng hợp cả Nho và Phật, cả văn hóa dân gian của Trung Hoa, cả Đại Việt, Tây Trúc và Chiêm Thành. Chính vì thái độ cởi mở với cái mới trân trọng cái truyền thống, Thánh Tông Hoàng đế mới có thể trở nên vĩ đại như thế. Bệ hạ có hiểu điều đó nghĩa là gì không?”
“Là sự cởi mở, sự giao thoa và lòng đức độ. Ngoài Phật pháp và văn hóa, còn mang ý nghĩa ngoại giao, con nói đúng không?”
Và thời gian cứ thế thấm thoát trôi…
“Bệ hạ, bần tăng nghe nói triều đình đã chọn được người đủ phẩm chất để đưa vào cung lập làm Hoàng hậu rồi phải không?” Giác Hải thiền sư hỏi tôi trong một buổi chiều đầu hè.
“Vâng.” Tôi thở dài. Lúc sáng khi nghe tin này tôi cũng hãi hùng lắm. Việc chọn vợ cho mình mà phải để mấy lão già chọn hộ, thời phong kiến này đúng là chẳng có tự do dân chủ gì hết. “Nhưng sư phụ, trẫm mới bảy tuổi, sao đã phải lấy vợ rồi ạ?”
“Bệ hạ, Người có biết vì sao một vị quân chủ lên ngôi khi còn nhỏ thường gây ra biến cố diệt quốc không?”
Tôi khẽ gật đầu. “Vì khi ấy, quân vương không có thực quyền, quyền lực nằm trong tay ngoại thích và quan lại phụ chính.”
“Vương Mãng và Dương Kiên là ông ngoại của Hoàng đế. Hai người họ đã làm gì?”
“Vương Mãng soán Hán lập Tân, Dương Kiên soái ngôi nhà Bắc Chu, thống nhất Trung Hoa, lập ra nhà Tùy.”
Đọc Lịch sử Trung Quốc hóa ra lại hay. Tôi bây giờ có thể đặt bản thân mình vào vị trí của các vị vua ấy để có thể đưa ra quyết định. Tuy chẳng sáng lạn gì, nhưng cũng có thể nhờ vào đó mà tôi có thể đoán được quần thần của mình. Ít nhất là từ những gì họ thể hiện. Giác Hải thiền sư cũng có phần thông tuệ sử sách Trung Hoa hơn so với Thông Huyền chân nhân.
“Bệ hạ nghĩ vì sao Thái úy không dám bật lại Thái hậu?”
“Vì… tiên đế giao đất nước lại cho Thái sư và Thái úy phụ chính cùng với Thái hậu chăng?”
“Việc Thái sư và Thái úy được giao cho trọng trách phụ chính ai ai cũng biết. Mang danh là đại thần phụ chính, chỉ một nước đi sai lầm cũng có thể bị vu vào tội phản nghịch, bệ hạ có nghĩ, mỗi khi Thái úy đưa ra một quyết định mà không được chấp nhận, ông ấy hoàn toàn có thể làm binh biến, trừ khử cả Thái sư và Thái hậu không?”
“Ông ấy không thể làm thế được.” Tôi khẳng định. “Thế lực của Thái sư trong triều ăn đứt Thái úy. Về mặt quân sự, nếu Thái úy làm càn, thế lực của Dương Hoàng hậu ở Nghệ An sẽ phóng Toyota về và gô cổ ông ấy ngay.”
“Thế nếu Thái úy và Thái sư thực sự có một trận chiến, bệ hạ sẽ về phe nào?”
“Trẫm…”
Tôi không thể chọn được. Cả Thái úy và Thái sư đều vô cùng quan trọng đối với đất nước này.
“Bệ hạ đừng quá lo lắng.” Thầy tôi vội nói khi thấy tôi bắt đầu căng thẳng. “Thái sư tuy đang theo phe ủng hộ Thái hậu, nhưng ông ấy cũng sẽ không làm chuyện đại nghịch bất đạo đâu.”
“Thế người mà ta thực sự cần lo lắng là ai?”
“Họ Dương.” Sư phụ tôi đáp ngay lập tức.
“Họ Dương?”
“Họ Dương có quyền lực cưc kỳ lớn trong triều ta. Dương Đức Uy tuy ở ngoài xa, nhưng hắn vẫn là anh của Thiên Cảm Hoàng hậu, tức là anh vợ của Thái Tông, là cha của Thượng Dương Hoàng thái hậu, là bố vợ của Thánh Tông. Bây giờ hắn một mình trấn giữ xứ Nghệ, bệ hạ nghĩ nếu trong triều có biến, hắn sẽ làm gì?”
“Hắn sẽ đem quân về và lật đổ trẫm ư?”
“Xứ Nghệ có cảng biển lớn, giao thương với Tống, Lưu Cầu, Cao Ly và cả các nước Ba Tư rất thịnh. Nhưng bệ hạ đã bao giờ đọc báo cáo về thuế ở nơi ấy chưa?”
“Rồi.” Tôi gật đầu. “Cũng bình thường thôi…” Tôi chau mày. Bình thường? Thuế má nơi ấy mà bình thường, chứng tỏ điều đó rất bất thường. Hoạt động kinh tế phát triển, thế mà thuế thu được chẳng cao hơn những vùng khác là bao. Tôi đặt câu hỏi, nguồn lợi nhuận khổng lồ từ việc giao thương kia đã đi đâu? Tôi không nhận báo cáo về việc đắp đê điều gì, nhưng báo cáo về việc đóng tàu xuất hải quân đánh cướp biển thì một xấp. Dù cướp biển có nhiều thật, thì số thuyền trong báo cáo cũng quá lớn. Trường hợp mà tôi đang nghĩ… Dương Đức Uy đang nuôi quân.
“Bệ hạ đã hiểu chưa?” Giác Hải thiền sư lại hỏi.
“Nhưng, chắc gì thiên hạ đã phục hắn?”
“A di đà Phật. Thần nghe nói, từ lâu, Thái hậu đã có cảm tình đặc biệt với Minh Nhân Vương đúng không?”
“Không lẽ, bà ấy định soái ngôi của ta, và lập Minh Nhân Vương lên ngôi?”
“À, chắc là không đâu.” Ông rót trà. “Nhưng cũng có thể chứ.”
“Rốt cuộc là thế nào? Sư phụ đừng dọa trẫm nữa mà.”
“Lúc nãy ta có hỏi Người về chuyện của Vương Mãng và Dương Kiên.” Sư phụ tôi bước tới dưới chân tượng Khổng Tử. “Liệu thiên hạ này, có còn là của họ Lý nữa không đây?”
“Nhưng trước sau gì đất nước này cũng sẽ thành của họ Trần thôi.” Tôi nghĩ nhưng không dám thốt lên. Ông ta mà nghe được chắc lôi tôi xuống khỏi ngai vàng đó ngay lập tức.
“Nhà Lý chưa thể mất lúc này được.” Tôi nói lớn. “Trẫm khẳng định đấy.”
“Làm sao bệ hạ dám khẳng định như thế?” Nguyễn Viết Y chất vấn tôi. “Từ khi Thái Tổ lập quốc đến nay là hơn sáu mươi năm. Tiền Lý, Đinh, Lê đều chỉ tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn. Nước Nam Việt của họ Triệu cũng chỉ tồn tại được chín mươi bảy năm. Sao bệ hạ dám khẳng định họ Lý ta có thể cai trị quốc gia này được một trăm hai trăm năm?”
“Vì trẫm sẽ, không, con nhất định sẽ bảo vệ cơ đồ nhất tổ nhị tông để lại. Con ghét cai ngai vàng đó. Nên con càng không muốn em trai con phải ngồi lên nó và làm bù nhìn cho đám quần thần. Không chỉ nội trị, dẫu cho ngoại bang có xâm lược, con cũng sẽ thân chinh đánh dẹp, như ba đời nhà con đã làm. Thánh Tông đã giao lại đất nước này cho con, con nhất định không làm phụ lòng Người.”
Bạn biết lý do thực sự thật ra là gì không? Tôi đang sợ là nếu tôi từ bỏ ngai vàng, lịch sử sẽ bị đảo lộn mất. Tôi càng không muốn em trai tôi trở thành con rối chính trị cho các lão già. Cả việc bảo vệ đất nước cũng thế. Tôi đảm bảo mình không nói xuông.
Sau buổi học, tôi quay trở về Cấm Thành. Nhưng trước khi về đến cung, tôi đã thấy Thái úy Lý Thường Kiệt đang ở trước cửa Cấm Thành.
“Dừng xe.” Tôi gọi lớn.
“Bệ hạ.” Thái úy cúi thấp người chào tôi.
“Thái úy đến tìm ta hay tìm Thái phi?” Tôi hỏi ông.
“Bệ hạ, thần có việc hệ trọng cần bàn với người. Không biết thần có thể ở riêng với người không?”
“Được.” Tôi gật đầu. “Thái úy lên xe đi, chúng ta cùng vào cung.”
“Sao? Đã tổ chức xong lễ cưới rồi?”
Lần đầu tiên tôi cưới vợ, hóa ra tôi còn chưa biết mặt mũi vợ mình như thế nào, thậm chí là còn không biết tên tuổi quê quán và còn chưa từng gặp mặt cũng chưa hề nói chuyện. Quan trọng hơn, lễ cưới của chính tôi nhưng tôi còn không có mặt.
“Vì ngại bệ hạ tuổi nhỏ nên chúng thần đã tổ chức theo lễ dân gian ở quê của tân nương. Sính lễ cũng đã gửi đến nhà người ta rồi. Đêm nay chỉ còn động phòng nữa thôi.”
“Sao đến tận bây giờ khanh mới nói với trẫm!?”
“Bệ hạ đừng lo.” Thái úy khẽ cười. “Chính vì thế nên hôm nay thần mới ở đây.”
“Khanh định…”
“Bệ hạ,” Lý Thường Kiệt lấy từ trong tay áo ra một quyển sách. “trong hôm nay, bệ hạ hãy học hết những thứ này.”
“Không được!” Tôi quát ầm lên. “Đây là tảo hôn! Là ấu dâm! Pháp luật sẽ trừng trị cả ngài lẫn ta đấy.”
“Pháp luật thì Bệ hạ muốn là sửa được mà.”
“Thế là lạm quyền! Hơn nữa, trẫm không nghĩ Thái úy lại giữ bên mình thứ văn hóa phẩm đồi trụy đó. Mọi người thấy thì sẽ nghĩ gì đây?”
“Bệ hạ, thần đã từng này tuổi rồi, dẫu có lòng cũng không còn sức nữa.”
“Ngài lại còn có lòng cơ à? Dê già vẫn thích gặm cỏ non à? Hay gu của ngài mặn như mắm Phú Quốc?”
“Trời ơi Bệ hạ, thần mà dám làm thế bà xã thần sẽ giết thần mất. Tất cả là vì Bệ hạ thôi.”
Cuối cùng, tôi vẫn phải ngồi cùng ông ta nghe mấy thứ mà cả tôi và các bạn hoàn toàn có thể tìm thấy những mô tả sinh động hơn từ những trang web đen.
Cuối cùng tôi cũng về đến điện Thiên Khánh.
“Bệ hạ,” Thái úy Lý Thường Kiệt cúi người vái tôi. “thắng trận trở về.”
“Thắn trận trở về cái đầu ông. Ông muốn tôi làm cái gì với cái thân xác này hả? Giờ ông muốn tôi làm gì đây? Dũng cảm tiến lên hả!?”
Đêm hôm đó, tôi bước vào phòng nghỉ của mình, hôm nay được trang trí màu đỏ với lụa là gấm vóc và cả hoa. Còn có cả một mùi hương khác mọi ngày phang phảng quanh phòng. Trên giường của tôi, có hai cô bé trạc tuổi tôi đang ngồi chờ sẵn. Họ mặc trang phục đỏ và đội mạng che mặt.
“Ừm, trẫm không có kinh nghiệm trong truyện này.” Tôi lẽn bẽn nói. “Nên nếu có thể thì, đêm nay, chúng ta có thể đi ngủ sớm không?”
Sao chứ?
Lần đầu của tôi đấy! Sao tôi có thể làm trò đó với hai cô bé mới mười tuổi được. Tôi sống ở thời cổ đại nhưng tôi tuân thủ theo pháp luật thế kỷ XXI và các giá trị đạo đức của đất nước và thời đại của tôi! Tôi không thể làm thế được.
“Thần khấu tạ long ân.” Hai cô bé quỳ rạp đầu lạy tạ.
Hơi gượng ép.
Chắc tôi nên làm gì đó để hai đứa trẻ thấy thoải mái hơn.
“Khoan đã, các em có thích Toán không?” Tôi hỏi.
Và chúng tôi dành cả đêm để học hình học không gian đến khi cả ba đứa thiếp đi.
Sáng hôm sau, khi tôi tỉnh dậy tôi mới được chiêm ngưỡng nhan sắc của hai Hoàng hậu. Cô bé bên trái, tên Hoa, họ Bùi lớn hơn tôi hai tuổi. Cô bé bên phải tên Vy, bằng tuổi tôi. Nhan sắc ư? Bạn mong chờ gì ở nhan sắc của một vị hoàng hậu? Quốc sắc thiên hương? Chị em Thúy Kiều? Hay là người yêu Chí Phèo? Khiến các bạn thất vọng rồi. Hai cô bé chưa dậy thì thì làm sao mà tôi dám nói bừa chứ. Hơn nữa, tôi có người trong mộng rồi.